Omišalj na wyspie Krk

Omišalj, malowniczo położony na północnym krańcu chorwackiej wyspy Krk, to urokliwe miasteczko, które zachwyca swoim klimatem. Usytuowane na wysokim klifie, z którego roztacza się widok na Zatokę Kvarnerską, stanowi prawdziwą perełkę północnego wybrzeża Adriatyku. Omišalj jest miejscem idealnym dla osób poszukujących spokoju i odkrywania Chorwacji z dala od zatłoczonych miejscowości.

Historia Omišalja

Historia Omišalj sięga czasów starożytnych, gdy w pobliskiej zatoce Sepen istniało rzymskie miasto Fulfinum. W średniowieczu osada rozwinęła się jako ważny ośrodek kulturalny i religijny, o czym świadczą liczne zabytki sakralne i świeckie. Szczególnie znaczący był okres panowania możnego rodu Frankapanów, którzy wznieśli tu swoją twierdzę i przyczynili się do rozkwitu miasta. Do dziś Omišalj zachował swój historyczny układ urbanistyczny z wąskimi, krętymi uliczkami i kamiennymi domami, co stwarza niepowtarzalną atmosferę podczas spacerów.

Dzisiejszy Omišalj to spokojne, kameralne miasteczko, które przyciąga turystów szukających autentycznych chorwackich doświadczeń. Liczne punkty widokowe, zabytkowe parki i promenady zachęcają do kontemplacji piękna adriatyckiego krajobrazu.

Co warto zobaczyć w Omišalju

Poniższe informacje pochodzą ze strony heritageomisalj.hr, na której, prócz opisu znajdziecie mapkę z dokładną lokalizacją poszczególnych obiektów.

Kościół parafialny Wniebowzięcia NMP (Stomorina)

Trójnawowy kościół zbudowany na przełomie XII i XIII wieku w stylu romańskim jest prawdziwą skarbnicą sztuki sakralnej. Jego wyposażenie zawiera elementy dekoracyjne z IX i X wieku. Na szczególną uwagę zasługują rzeźbiona i polichromowana pala ołtarza głównego z 1565 roku, gotycki poliptyk św. Jana Ewangelisty z około 1410 roku czy wczesnośredniowieczne płaskorzeźby w lunecie nad głównymi drzwiami. Do kościoła przylega gotycka kaplica św. Iwana oraz renesansowa dzwonnica.

Fasadę kościoła zdobi rozeta, okrągłe kamienne okno ozdobione płaskorzeźbą z głagolicą inskrypcją z 1405 roku. Rozeta z przodu kościoła parafialnego, dzieło dumnego mistrza z Omišalja – kamieniarza Sinogi, jest często używana jako godło miasta Omišalj.

Renesansowa dzwonnica, ukończona w 1536 roku. Nad portalem wejściowym znajduje się inskrypcja głagolicka dokumentująca jej powstanie: „1533, miesiąc marzec z woli Boga i Najświętszej Maryi Panny oraz za namiestnictwa pana Plovana Matija Vlčijicia i Mikuli Antončića, kasztelana i ówczesnego sędziego .” A morze sprawia, że jest to twój palk i brašćini ta dzwonnica. A wykonali go mistrzowie: mistrz Piero z Omiša i mistrz Andrij z Kotoru. I ukończono go w maju 1536 roku.” W czasach zagrożenia tureckiego dzwonnica pełniła również funkcję punktu obserwacyjnego.

Kościół św. Antoniego z Padwy

Jednonawowy kościół z półkolistą absydą, którego pierwsza wzmianka pochodzi z 1685 roku. Posiada gotyckie okno w ścianie południowej i XVIII-wieczne malowidło ołtarzowe św. Antoniego z Padwy. Nad fasadą wznosi się nawa z zachowanym dzwonem, a przed nią przestronna, zacieniona loggia. Ludzie lubią spędzać czas pod domkiem i wokół niego, szczególnie wieczorami w ciepłe letnie miesiące.

Kościół św. Heleny

Gotycka świątynia z XIV/XV wieku z charakterystycznym portalem i dzwonnicą. Jej fasadę wieńczy gotycki portal o ostrołukowym łuku i niewielkim okienku w kształcie krzyża, a zwieńczona jest dzwonnicą. Usytuowany jest tuż obok dzwonnicy i loggi kościoła parafialnego. Pierwsze wzmianki o kościele pochodzą z 1458 roku, już jako ruina. W tym roku Nikola Bozanić odrestaurował go i doprowadził do obecnego stanu, a opiekę nad nim powierzył swoim spadkobiercom, 15 kwietnia 1470 roku.

Stogata

Budynek stojący w miejscu, w którym stał średniowieczny kościół św. Agaty. W XIX w. na pozostałościach opuszczonego kościoła po kasacie bractwa wzniesiono budynek mieszkalny. Pamięć o kościele utrwalona jest w żywym do dziś mikrotoponimie.

Kaštel (Kešte)

W tym miejscu znajdowała się średniowieczna twierdza rodu Frankapanów. Na ścianie kancelarii parafialnej zachowała się kamienna tablica z głagolicką inskrypcją z 1476 roku, dokumentująca budowę wieży przez Iwana VII Młodszego. Obecnie w budynkach znajduje się siedziba gminy Omišalj i szkoła.

Biblioteka Vid Omišaljanin

Biblioteka miejska Omišalj mieści się w budynku, który został zbudowany na ruinach zamku Frankopan w okresie przed I wojną światową. W 1396 roku Vid Omišaljanin napisał i namalował brewiarz składający się z 468 kart pergaminowych zapisanych konstytucyjnym pismem głagolicy. Wykonał go dla kościoła parafialnego św. Bartola w Roču. Brewiarz przechowywany jest w Austriackiej Bibliotece Narodowej w Wiedniu.

Loża

Renesansowy budynek użyteczności publicznej, który był centrum życia społecznego i handlowego Omišalj. W nim i przed nim mieszkańcy Omišalja obradowali i wybierali przedstawicieli do wspólnych organów administracyjnych w ramach autonomicznych uprawnień, jakie gmina Omišalj, jako wspólnota wolnych plebsu, posiadała zarówno za rządów książąt Krk i za panowania Republiki Weneckiej. Obecnie organizowane są tam różnego rodzaju wystawy.

Placa

Historyczne serce Omišalja, które przez wieki pełniło funkcję głównego placu miejskiego. Na domach otaczających Rynek znajdziemy ślady pierwotnej średniowiecznej i renesansowej zabudowy.

Wieża ciśnień Dubec

Zabytkowy obiekt infrastruktury przemysłowej z 1925 roku, dzięki któremu Omišalj jako jedna z pierwszych osad na wschodnim wybrzeżu Adriatyku otrzymała dostęp do bieżącej wody i elektryczności.

Park Dubec i punkt widokowy

Zabytkowy park krajobrazowy powstający od 1925 roku. Jest wyjątkowym przykładem parku przyrodniczego utworzonego poprzez uporządkowanie istniejących ścieżek i lokalnej roślinności.

Punkt widokowy Dubec oferuje spektakularne widoki na zatokę Kvarner, zatokę Omišalj, wyspę Cres, wybrzeże Istrii, a także Alpy.

Punkt widokowy Vele steni

Punkt widokowy na zachodnim stoku wzgórza Omišalja. Zapewnia panoramę na Wzgórza Fortičina z pozostałościami średniowiecznej twierdzy oraz zatokę Sepen z ruinami starożytnego miasta Fulfinum.

Charakterystyczna architektura wernakularna na tych obrzeżach miasta ze śladami z okresu średniowiecza, renesansu i baroku ma wyjątkową wartość lokalną.

Panćirov

Malownicza ulica z charakterystyczną zabudową łukową i zewnętrznymi schodami. Domy zostały zbudowane z odpowiednio ułożonych bloków kamiennych. Łuk charakterystycznego półkolistego otworu okiennego zdobi motyw naprzemiennych zębów.

Fulfinum Mirine

Pozostałości starożytnego miasta z zachowanymi ruinami, które znajdują się kilka kilometrów od miasta – nie możecie ich pominąć! Więcej o tym miejscu piszemy we wpisie: Fulfinum Mirine – stanowisko archeologiczne na wyspie Krk.

Górna Brama – Gornja Vraca / Njivičina

Drugie starożytne wejście do Omišalja, służyło do wjazdu do miasta od północy. Wejście pochodzi z czasów prehistorycznych i osadnictwa na wzgórzu liburnijskiej społeczności Fertinates, które znajdowało się na terenie dzisiejszego miasta.

Dom pamięci folkloru Wyspy Krk

Zbiór materialnego i niematerialnego dziedzictwa tradycyjnego wyspy Krk. Znajduje się w Domu na Stupićach z początku XX wieku. Prezentuje kolekcję strojów ludowych, przedmiotów codziennego użytku i dziedzictwa etnomuzykologicznego. Jest związany z najstarszym w Chorwacji Festiwalem Folkloru Krk, założonym w 1935 roku.

Dom Landaufów

Dom został zbudowany w 1909 roku, przez znanego lokalnego przedsiębiorcę Lukę Turato, który wzbogacił się na handlu, głównie zbożem, a następnie zainwestował w turystykę. Zbudował luksusowy hotel Jadran i nigdy nie ukończony Blue Terrace w Njivice. Rozpoczął budowę budynku w zatoce Slivanjskiej, niedaleko jaskini Biserujka, po czym upadł on ekonomicznie. W wyniku szlachetnego czynu profesor Aniki Landauf, siostrzenicy Luki Turata, dom na mocy testamentu stał się własnością miasta.

Marangunia – warsztat stolarski Toma Lesicy

Warsztat stolarski Tomka Lesicy (1916 – 1989), ostatniego mówcy głagolicy z Krku, samouka.
Tom Lesica z zawodu był stolarzem. Ponadto przez dziesięciolecia pełnił obowiązki zakrystiana, dzwonnika, mežnjari, a także grał na tradycyjnym instrumencie muzycznym – sopila (sopele, sopec).

Głagolica – inskrypcja słowna Matiji Franovića z 1535 roku

Napis Głagolicą wpisany jest w medalion wokół krzyża na kamiennym bloku wzniesionym u dołu fasady domu rodzinnego. Inskrypcja wymienia księdza Matiję Franovicia i rok 1535. Pierwotnie nie znajdował się on w tym miejscu. Blok kamienny stanowił nadproże portalu domu duchownego, a właściciel, jak to było w okresie renesansu, oznaczał zakończenie budowy napisem i krzyżem, który pełnił także apotropaiczną funkcję odpędzania wszelkiego zła ze strony świata. próg domu właściciela.

Dom pamięci Mile Kumbatović i Otona Gliha

Tradycyjny dom, w którym przez dekady mieszkali i tworzyli wybitni chorwaccy artyści: Mila Kumbatović (1915-2004) – artystka znana z abstrakcyjnych interpretacji lokalnego krajobrazu oraz Oton Gliha (1914-1999) – malarz słynący z abstrakcyjnych przedstawień kamiennych murów (gromač) wyspy Krk.

Smitir

Dawny cmentarz Omišalja. Nazwa Smitir pochodzi od łacińskiego słowa coemeterium, co oznacza cmentarz. Zmarłych chowano wokół kościoła od średniowiecza aż do wprowadzenia zakazu pochówków w osadach wprowadzonego przez wczesną administrację austriacką.

Lapidarium

Kolekcja zabytków kamiennych odnalezionych w Omišalju i okolicy. Do najciekawszych należy napis o budowie wodociągów w Fulfinum z 94 roku. Inskrypcja wymienia cesarza Domicjana jako założyciela wodociągów. Jego imię i tytuły, podobnie jak pozostałych miejscach Cesarstwa Rzymskiego, zostały oficjalnie wymazane. Ponadto znajdziemy tam wczesnośredniowieczne wyposażenie kościelne z IX wieku czy nagrobek z głagolicką inskrypcją i płaskorzeźbą przedstawiającą znaki honoru opata z 1477 roku.

Klančina

Ostatnia zachowana brukowana ulica w mieście, wyłożona naturalnym kamieniem. Niestety w chwili pisania artykułu, okazało się, że komuś przyszło do głowy rozebranie tego zabytku. No cóż, tak bywa…

Park Pamięci Sveti Mikulj

Park z pomnikiem poświęconym antynazistom z Omišalja, którzy zginęli w II wojnie światowej, położony w miejscu dawnego kościoła św. Mikołaja i starego cmentarza miejskiego.

Spacer uliczkami Omišalja

Jeśli ktoś chciałby po prostu, zwyczajnie odpocząć od zgiełki, masy wszechobecnych turystów, spacer Omišalja z pewnością będzie odpowiednią terapią dla zmysłów.